TARİHİ
Orhan Külliyesi’nin merkez yapısı olan Bursa’da yaptırılan ilk sultan camii, Orhan Bey tarafından 1339 yılında yaptırılmıştır. Bursa’nın fethinden sonra sur dışında yaptırılan ilk yapıdır. F etret döneminde merkezi otorite boşluğundan istifadeyle Bursa’yı kuşatan Karamanoğlu II. Mehmed Bey, Hacı İvaz Paşa’nın çok iyi savunduğu hisara giremeyince hıncını hisar dışında kalan Ulucami ve karşısındaki Orhan Camii’nden çıkarmış, bu iki güzide mabedi yakmıştır. Karamanoğlu’nun kaçışından birkaç yıl sonra Sultan Çelebi Mehmed Han döneminde vezir Bayezid Paşa bu camiyi onartmıştır. Kitabede bu olay anlatılmaktadır.
Bir söylenceye göre, bugün UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’nde de yer alan Hacivat ve Karagöz, Orhan Külliyesi inşasında çalışan ustalardır. Yapı, 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edilen alan içerisinde yer almaktadır.
KİTABESİ
“Bu şerefli imaretin yapılmasını gazilerin ve savaşçıların sultanı Osman Bey oğlu Orhan Bey -Allah onların makamını güzelleştirsin- H. 740 / M. 1339 yılında emretti. Sonra Karamanoğlu o yapıyı yaktı. Ardından padişah oğlu padişah Bayezid oğlu Mehmed‘in -Allah saltanatımı daim etsin- işaretiyle büyük vezir ve nâzır Bayezid Paşa H. 820/ M. 1417 senesinde yenilenmesini emretti.”
MİMARİSİ
Erken Osmanlı dönemi mimarisinin en önemli tasarımlarından olan yapı, Bursa’daki “T” planli (tabhaneli (zaviyeli)) ilk camidir. Yapının son cemaat yeri yan cephelerinde Bizans dönemine ait sütun başlıkları yer almaktadır.
KONUMU
Kaynak: BURSA KİTABELERİ – Ömer Kaptan