Fatih Sultan Mehmet Han, 1481 yılında yeni bir sefer için Üsküdar’a hareket ettikten sonra, Üsküdar ile Gebze arasındaki Hünkarçayırı’nda 49 yaşında vefat etmiştir. Kendisinin yaptırdığı Fatih Camii’nin kıble tarafındaki bugünkü yerine defnedilmiştir. Türbesi, zaman içinde yaşanan depremler ve yangınlar nedeniyle zarar görmüş, Sultan I. Abdülhamid ve Sultan Abdülaziz dönemlerinde restore edilmiştir. Son olarak 2015-2018 yılları arasında kapsamlı bir restorasyon geçirmiştir.
Çocukluğu ve Şehzadeliği
Fatih Sultan Mehmed, çocukluğu Manisa’da yakalandı ve burada şehzadelik eğitimi aldı. Babası II. Murad’ın tahtı bırakması üzerine, 1444 yılında henüz 12 katlı Osmanlı tahtına çıktı. Ancak bu dönemde Haçlı tehdidi ve dağınıklığın karışıklığı nedeniyle II. Murad yeniden tahta geçmek zorunda kaldı ve Mehmed tekrar Manisa’ya gönderildi.
Tahta Yeniden Çıkışı ve İlk Yıllar
1451 yılında II. Murad’ın vefatıyla II. Mehmed ikinci kez Osmanlı tahtına çıktı. İlk yıllarda devleti yeniden düzenlemek ve fetihlere hazırlanmak için yoğun çalışmalar yaptı. Rumeli Hisarı’nı inşa ettirerek İstanbul’un fethi için yüklemek bir adım attı. Bizans’a karşı etkin hale getirmek 1453 yılında İstanbul’u fethetti. Bu fetih, Osmanlı Devleti’ni bir imparatorluk haline getirdi ve Mehmed’e “Fatih” unvanını kazandırdı.
Fetihler ve Yönetimi
Fatih Sultan Mehmed, İstanbul’un fethinden sonra Balkanlar, Anadolu ve Karadeniz çevresinde önemli fetihler gerçekleştirdi. Amasra, Sinop, Trabzon, Mora, Sırbistan, Bosna ve Hersek gibi bölgedeki Osmanlı topraklarına katıldı. Otlukbeli Savaşı’nda Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ı mağlup ederek Doğu Anadolu’da Osmanlı hâkimiyetini güçlendirdi.
Şahsiyeti ve Yönetim Anlayışı
Fatih, ileri görüşlü, disiplinli ve kültüre önem veren bir liderdi. Türkçe, Arapça, Farsça, Yunanca ve Latince gibi birçok dili biliyordu. Bilime, sanata ve eğitime büyük destek verdi. İstanbul’da medreseler kuruldu, hukuki düzenlemeler yaptı ve Osmanlı ordusunu modernize etti. Ayrıca merkeziyetçi bir yönetim anlayışıyla devleti güçlendirdi.
Edebiyat ve Sanata Katkıları
Fatih Sultan Mehmed, “Avnî” mahlasıyla şiirler yazmıştır. Edebiyat, matematik, astronomi ve coğrafya gibi bilim dallarına ilgi gösterilmiştir. Ressam Gentile Bellini gibi dönemin ünlü kültür sanatçılarını İstanbul’a davet ederek ve sanat alanında önemli bir etki yaratmıştır.