KAYHAN | KAYAĞAN CAMİİ

Kayhan Camii Tarihi

Kayhan Camii, Bursa çarşısı içerisinde merkezi bir konuma sahiptir. Bat pazarının hemen üzerinde bulunan
yapı Fatih Sultan Mehmed dönemi eseridir. 15. yüzyılda Bursa tüccarlarından Kayğanzade Musa oğlu Hacı Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Kazazoğlu Süleyman Mehmet Paşa’nın da bu caminin yapımı sırasında ciddi maddi destek sağladığı ve sadece minarelerinin istediği biçimde yapılmasını şart koştuğu bilinmektedir.

1855 depremi ve 1870 yılında çıkan yangın sonrasında cami büyük ölçüde harap olmuştur. Cami, 1873’te Bursa’da bulunan Kolağası Halil Efendi adında bir hayırsever asker tarafından günümüzdeki şekliyle yeniden yapılmıştır. Şair Şeyh Ahmet Baba, yeniden inşa edilen bu camiye ta’lik hat ile bir kitabe yazmıştır. Kitabe, caminin batı duvarında, kapının hemen yanındadır.

Kayhan Camii Kitabesi

Kayhan (Kayağan Camii bundan önce yanmıştı ve epey zaman arsası boş kalmıştı. Mennan olan Allah onun yeniden inşası için Halil isminde bir kulu / dostluk makamında bir kulu kendi lütfuna mazhar etti.
Himmetini göstererek bu güzergahta yaptığı eserle adını akranları arasında ölümsüzleştirdi. Allah onun ömrünü uzun edip emeklerinin karşılığını versin böylelikledaha nice hayır eserleri yapmak Yezdân olan Allah’ın takdiriyle ona nasip olsun. Behâ, açıklıkla bu tarzda bir tarih söyledi: Bu mescidi Rahmân’ın dostunun / İbrahim peygamberin adaşı olan kişi yaptı. H. 1280 / M. 1864

Bu tarih, Afyon Karahisar’ın eşrafından olup kol ağalığından emekli değerli Hacı Halil Efendi’nin
yenildiği Kayhan Camii’ne, Baba Efendizâde Hacı Bahaeddin Efendi’nin düştüğü tarihtir. Bu hattı yazan kişi ise Eşrefzâde seyyid Ali Sırrî Efendi’dir. Allahikisinin de günahlarını bağışlasın.”

Kayhan Camii Mimarisi

Kayhan Camii’nin günümüzdeki durumu, ilk yapıldığı dönemdeki planından ve yapım özelliklerinden farklıdır. Boyutu 17.25 x 17.35 metre olan caminin, eski yapısının daha geniş bir alan kapladığı tahmin edilmektedir. Caminin ortasında 7.73 x 7.73 metre boyutlarında kare bir alanın üzerini örten kurşun kaplı bir kubbe bulunmaktadır. Kubbeyi ahşap sütunlar taşımaktadır. Ortadaki büyük kubbenin dışında, cami düz bir çatı ile örtülüdür. Günümüzdeki minaresi tek şerefeli, sivri külahlı ve tuğla gövdelidir. Caminin ilk yapıldığı dönemde sekiz kubbeli olduğu ifade edilmektedir.

Caminin iki tane banisi (yaptıranı) olduğu için minberinin yanlarında iki tane mihrabı ve iki tane minaresi bulunduğu, bunlardan birinin çift şerefeli olduğu ve ezanların farklı minare ve şerefelerde okunduğu da anlatılmaktadır. Yapı, 1680, 1720, 1766, 1817, 1844, 1861, 1873 ve 1956 yıllarında onarım görmüştür. Caminin avlusunda tarihi bir çınar ağacı ve mezarlar bulunmaktadır.

Kayhan Camii Konumu

Kaynak: Bursa Belediyesi, BURSA KİTABELERİ ömer kaptan