Eyüp Sultan Türbesi, İstanbul’un Eyüpsultan ilçesinde, Haliç kıyısında yer alan Eyüp Sultan Camii’nin bir parçasıdır. Türbe, Ebu Eyyûb el-Ensarî (R.A.)’ın mezarını barındırır. Hz. Peygamber’in vahiy kâtiplerinden, sancaktarı ve Ensardan İslâmiyet’i ilk kabul edenler arasında yer olan Ebu Eyyûb el-Ensarî (R.A.) , Hicret sırasında Hz. Peygamber’i Medine’de 7 ay evine misafir eden ve Türkiye’de “Eyüp Sultan” unvanıyla anılan sahâbîdir.
Sağlıklı olan herkesin Allah yolunda savaşa katılması gerektiğine inanan Ebû Eyyûb el-Ensârî, “Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayınız” (el-Bakara 2/195) meâlindeki âyette sözü edilen tehlikeyi savaşa gitmeyip işiyle gücüyle meşgul olmak şeklinde açıklardı. Bu sebeple ihtiyarlık döneminde bile her yıl bir savaşta bulunmaya gayret etti. Katıldığı seferlerin sonuncusu müslümanların ilk İstanbul kuşatması oldu. Ebu Eyyûb el-Ensarî, 670’lerde İstanbul kuşatması sırasında burada şehit olmuştur. Türbesi, Osmanlı padişahı II. Mehmed tarafından 1458 yılında inşa edilmiştir.
Mimarisi
Türbe, Eyüp Sultan Camii kuzey tarafında ve iç avlunun hemen önündedir. Türbe, sekiz köşeli olup tek kubbelidir. Kesme taştan yapılmıştır. Kubbe, cephe yüzlerine oturtulmuştur. Kasnağı yoktur. Cephe köşelerine kabartma sütunlar yapılmıştır. Pencere söveleri mermerdir. Kapısının blunduğu cephe hariç, diğerlerinde alt-üst iki pencere bulunmaktadır. Alt pencerelerin pirinçten dökme kapakları mevcuttur. Kemerli kapısı alternatifli olup mermerdir. Üzerine, Allah ve Muhammed isimleri ve bunun altına da kelime-i tevhid hak edilmiştir.Türbenin içi, alt pencerelerinin üst silmesine kadar bütün duvarlar, mavi ve beyaz rengin hakim olduğu desenli sinilerle kaplıdır. Bu çinilerin üst tarafında türbeyi tamamen kuşatan, lacivert zemin üzerine beyaz celi yazılar ile donatılmış bir çini kuşağı yer almıştır. Üst pencerelerin hizasından itibaren kubbe kilit noktasına kadar kalem işlemeleri ile süslenmiştir. Türbenin ortasında etrafı gümüş şebekeli bir parmaklık içinde Ebu Eyyûb el-Ensarî (R.A.)’ın sandukası bulunmaktadır.
Ayrıca türbenin içinde I. Ahmed Sebili de bulunmaktadır. Sebil, Eyüp Sultan Camii iç avlusunda ve Eyüp Sultan Türbesi giriş kapısının sağ tarafındadır. Üç cepheli ve üç şebeke demirli penceresi vardır. Pencereler arasına dört mermer sütun yerleştirilmiştir. Bu pencerelerin üzerinden başlayan ve kapısının üzerinde son bulan bir kitabesi vardır. Bu kitabenin üzerinde oyma mermer şebekeli ve kemerli ikinci pencereler yer almıştır. Kemerler, sütunlar üzerindeki başlıklara oturtulmştur. Kısa bir saçağı vardır. Çatısı kurşunkaplı olup alçak kubbelidir. Bu sebilin mimari Mehmed Ağa’dır. 1043 (1633) tarihinden sonra vefat etmiştir. Sultan Ahmed Camiinin de mimarıdır. Sebilin bir penceresinin içine ve sütunların önüne ufak çeşmecikler yerleştirilmiştir.
Konumu
kaynak:islam ansiklopedisi,