Sarayın ihtişamı, mimârî tasarımın yanı sıra birbirinden özgün ve özenle yetiştirilen ağaçları, bitkileri, gülleri, havuzları ve çeşmelerinden oluşan bahçeleriyle bir bütünlük arz eder. Devletin ihtişamının sergilendiği bu bahçelere HASBAHÇE adı verilirdi.
Yıldız Sarayı‘nda, kuzeyden güneye doğru 350 m uzunluğunda ve 80 m eninde oval biçimli Hasbahçe düzenlenirken buraya nadir ağaçlar, türlü hayvanlar, çeşitli kuşlar getirilmiş, bunlara mahsus zarif kafesler ve kuşhâneler yapılmıştır. Ağaçların ve hayvanların yanı sıra Sultan III. Selim Çeşmesi, Namazgâh, Havuz, Kameriye Köşkü, Ada Köşkü, Cihannumâ Kasrı ve Köprülerden oluşan farklı mimâri eserler de Hasbahçe’yi zenginleştirmektedir.
Yüzlerce egzotik ağaç, bitki ve çiçekleriyle gözleri okşayan bahçenin içinde yapay kaskatlardan dökülen pırıl pırıl suların boğaz yönüne doğru bir ırmak gibi kıvrımlar yaparak dolaştığı 12 m genişliğinde bir havuz yer alır. Tamamen elle kazılarak elde edilen ırmak havuz, Küçük Mâbeyn Köşkü‘nün önünde yapay grottoyu geçerek biraz genişleyip daraldıktan sonra Sultan III. Selim Çeşmesi ile Kameriye Köşkü’nün bulunduğu yerde iki kola ayrılarak bir ada oluşturur. Adeta büyük bir ırmak gibi görünen bu havuzun içinde sandallar, renkli balıklar, kuğular, kazlar ve ördekler yüzüyordu.
Hamid Havuzu
Kuş bakışı “HAMİD” kelimesinin silüetini oluşturan 300 metre uzunluğundaki havuz.
Yıldız Sarayı Hasbahçesi, taşıdığı tarihî ve kültürel değerinin yanı sıra Osmanlı Saray bahçeciliğinin son örneği olması bakımından da ayrıcalıklı bir yere sahiptir.