Kılıç Ali Paşa Camii’nin doğu ve kuzey kapılarının üzerindeki tarih kitabelerine göre, külliyenin inşası H. 988 / M. 1580 yılında tamamlanmıştır.
On altı yıl boyunca Osmanlı donanmasını yöneten Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa tarafından yaptırılan cami, Mimar Sinan’ın eseridir. Caminin banisi olan Kılıç Ali Paşa’nın asıl adı Uluç Ali’dir. Kalabriya’da doğmuş, yirmili yaşlarında esir alınarak on dört yıl forsa olarak çalıştırılmış, ardından azat edilip Barbaros Hayreddin Paşa’nın yanında yetişmiştir. 1548 yılında Turgut Reis’e katılan Uluç Ali, 1560’ta İzmir Sancakbeyliği’ne, 1568’de ise paşa unvanıyla Trablus Beylerbeyliği’ne atanmıştır. Beş ay süren bu görevden sonra aynı yıl Cezayir Beylerbeyliği’ne getirilmiştir. 1571’de Kıbrıs Seferi’ne katılmış, İnebahtı Deniz Savaşı’ndaki başarısı üzerine Kaptan-ı Derya olmuştur. II. Selim tarafından da adı “Uluç”tan “Kılıç”a çevrilmiştir.
Tarihçesi
İstanbul Tophane’de, Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa’nın (ö. 995 / 1587) kurduğu külliye, deniz kıyısında, İstanbul Limanı’ndaki gemilerden Beyoğlu tarafına geçişi sağlayan en önemli iskelenin başında yer almaktadır. Külliye; dış avlu duvarıyla çevrili bir cami, büyük bir medrese ve tek bir hamamdan oluşur. Caminin kıble tarafında, kurucusunun türbesi ile birlikte bir hazire bulunmaktadır. Avlu duvarının caddeye bakan köşesinde günümüzde bir sebil yer almakta olup, bu yapının külliyeye sonradan eklenmiş olması muhtemeldir.
Kılıç Ali Paşa Camii, 16. yüzyıldan günümüze kadar özgün yapısını büyük ölçüde koruyarak ulaşmış nadir eserlerden biridir. Sadece minaresi, Kırım Savaşı’ndan kısa bir süre sonra gövdesinin alt kısmından itibaren yenilenmiştir.
Konumu
Kaynak: IBB